Armoede heeft vooral een vrouwengezicht

Armoede heeft veel gezichten: jong en oud, vrouw en man, zwart en wit, zichtbaar en verborgen. Armoede is veel meer dan enkel een financieel probleem. Mensen die langdurig in armoede leven, ervaren vaak naast financiële en administratieve problemen, ook problemen op school, op de arbeidsmarkt, in de huisvesting, met justitie, met de gezondheid en in het gezin. Bovendien leidt armoede tot sociale uitsluiting, niet meer mee kunnen doen op verschillende domeinen.

Niemand kiest ervoor om arm te zijn. Zelfs met een betaalde baan kan iemand onder de armoedegrens leven. En mensen kunnen arm worden door (slechts) één ingrijpende gebeurtenis, zoals een relatiebreuk of echtscheiding. Een ruime meerderheid van de minima is vrouw. Dat betekent dat veel meer vrouwen dan mannen in armoede leven. Ook komt langdurige armoede vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. 

Aandacht voor vrouwen

Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat vrouwen een groter risico lopen om in armoede te raken. Niet voor niets betoogde Femke Halsema ooit dat “niet het glazen plafond, maar de armoede onder vrouwen dé prioriteit van feministen in Nederland zou moeten zijn”. Uit het onderzoek van Feniks in 2012 ‘Het vrouwelijke gezicht van armoede‘ bleek dat maar liefst 94% van alle eenoudergezinnen in de bijstand (WWB) een alleenstaande moeder aan het hoofd heeft! Dit sloeg bij de gemeenteraad in als een bom, omdat er altijd sekseneutraal over bericht werd. 

Feniks is ervan overtuigd dat het armoedevraagstuk niet opgelost kan worden zonder specifieke aandacht voor vrouwen. Want door te investeren in vrouwen, investeren we in de toekomst van hun kinderen, in volgende generaties, en werken we aan sociale stijging. Armoede is dan ook een structureel probleem en de oorzaken van armoede moeten gezocht worden in de manier waarop onze samenleving georganiseerd is.

Beleid, uitvoering en aanbod

Feniks heeft de mogelijkheden onderzocht hoe een gender sensitieve benadering van armoede op beleidsmatig en uitvoerend niveau structureel kan worden aangepakt. Als eerste stap is er een emancipatie-effecttoets op het Tilburgse bestaanszekerheidsbeleid (voorheen armoedebeleid) uitgevoerd, waarin gekeken is of het beleid dezelfde effecten heeft op vrouwen en mannen. Ons rapport heeft veel positieve effecten gehad voor het beleid. Zo zijn alleenstaande ouders nu focusgroep in het Tilburgse bestaanszekerheidsbeleid.

Daarnaast bestrijdt Feniks op diverse manieren en door middel van ondersteuningsactiviteiten de armoedeproblematiek. Bijvoorbeeld hulp bij aanvragen van inkomensregelingen, de Meedoenregeling, kledingbonnen van Tante Pollewop,  huiskamergesprekken, als MUP (Menstruatieproducten Uitgifte Punt) en als partner voor de gemeente en in het Tilburgs netwerk. Ook heeft Feniks samen met Tilburgse ervaringsdeskundigen aanbevelingen voor een beter bestaanszekerheidsbeleid voor vrouwen geschreven en diverse lezingen over dit onderwerp gegeven.